Toz metalurjisi yöntemiyle mikroalaşımlı çelik üretimi ve mikroyapı mekanik özellik ilişkisinin araştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2015
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Mikroalaşımlı çelikler % 0,05 ve % 0,20 aralığında niyobyum, vanadyum ve titanyum içeren çelikler olarak tanımlanmaktadır. Bu çelikler, alüminyum, bor ve geleneksel çelik üretiminde kullanılan diğer alaşım elementlerinden etkilenmektedir. Ayrıca mikroalaşım çeliklerinde bulunan mikroalaşım elementleri ısıl işlem ve termomekanik işlemlerden etkilenmektedir. Günümüzde üretilen mikroalaşımlı çeliklerin büyük bölümü yassı ve boru mamul olarak üretilmekle birlikte son yıllarda dövme amaçlı mikroalaşımlı çeliklerin üretimi de hız kazanmıştır. Ayrıca günümüzde yeterli düzeyde olmamakla birlikte toz metalürjisi yöntemiyle de mikroalaşımlı çelik üretimi yapılmaktadır.Bu çalışmada, toz metalürjisi yöntemiyle titanyum, vanadyum, Ti-V, Nb-Al mikroalaşım çelikleri üretilerek alaşım türü ve miktarının mikroyapı ve mekanik özellikleri nasıl etkilediği araştırılmıştır. Fe matris içerisine titanyum, vanadyum, niyobyum ve alüminyum mikroalaşım elementleri ağırlıkça % 0,1-0,15-0,2 oranında ayrı ayrı ve çoklu katılarak istenilen bileşimde mikroalaşımlı çelik toz karışım olarak hazırlanmıştır. Daha sonra turbula cihazında bir saat karıştırılmıştır. Karıştılan tozlar 700 MPa basınç altında tek yönlü preslenerek blok haline getirilmiştir. Blok numuneler 1150 °C veya 1350 °C sıcaklıkta akan argon atmosferinde bir saat süreyle sinterlenmiştir. Titanyum, vanadyum, Ti-V, Nb-Al mikroalaşımlı TM çeliklerinin mikroyapısı ve mekanik özellikleri optik mikroskop, SEM, EDS, XRD, XRF, çekme testi, aşınma testi ve sertlik ölçümü ile incelenmiştir. Genel olarak bütün bileşimlerde alaşım miktarı artıkça dayanımda bir artış gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar titanyum, vanadyum, Ti-V, Nb-Al mikroalaşım çeliklerinin TM yöntemi ile üretilebildiğini ve bu çeliklerde oluşan karbür ve nitrürlerin östenit tane büyümesini engelleyerek mekanik özelliklere olumlu anlamda katkı sağladığını göstermektedir.
Açıklama
01.11.2015
Anahtar Kelimeler
İmalat Mühendisliği
