Tayside çocuk uyku değerlendirme formu'nun türk kültürüne uyarlanması ve çocukların uyku davranışlarının değerlendirilmesi

dc.contributor.advisorCeylan, Şehnaz
dc.contributor.authorArat, Necmettin
dc.date.accessioned2024-09-29T18:31:22Z
dc.date.available2024-09-29T18:31:22Z
dc.date.issued2022
dc.departmentLisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalıen_US
dc.descriptionLisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractBu araştırmada The Tayside Children's Sleep Questionnaire ölçme aracının Tayside Çocuk Uyku Değerlendirme Formu adı altında Türk kültürüne uyarlaması yapılmakta ve 1-5 yaş arası çocukların uyku davranışları incelenmektedir. Araştırmanın örneklemini 2022 Haziran – Ağustos tarihlerinde 1-5 yaş aralığında olan ve uygun örnekleme yöntemiyle seçilen 294 çocuğun anneleri oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplamak amacıyla annelere "Demografik Bilgi Formu", "The Tayside Children's Sleep Questionnaire" ve "Tayside Çocuk Uyku Değerlendirme Formu" uygulanmı?tır. Uyarlama aşamasında ilk önce Dilsel eşdeğerlik uygunluğu için Spearman Brown Korelasyonu yapılmış p<0,05 ve r=0,764 ile yüksek düzeyde istatistiksel anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonrasında madde toplam korelasyonlarına bakılmış ve 0,41 ile 0,63 arasında (r>0,30) ile yeterli korelasyon katsayısına sahip olduğu tespit edilmiştir. Cronbach Alfa iç tutarlılık kat sayısı 0,807 (>0,7) ile ölçeğin iyi derecede güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Yapılan faktör analizi sonucunda birinci faktörün faktör yüklerinin 0,73 ile 0,83 arasında (>0,45), ikinci faktörün faktör yüklerinin 0,47 ile 0,79 arasında olduğu (>0,45) için seçimin iyi bir ölçü olduğu tespit edilmiştir. Faktör yapıları doğrulayıcı faktör analizi ile sınandığında GFI (0,951) ve AGFI (0,911) ile indekslerin (>0,90) olduğu için iyi uyuma sahip olduğu tespit edilmiştir. Madde faktör yükleri incelendiğinde faktör yüklerinin 0,45 ile 0,82 arasında (>0,30) olduğu için kabul edilebilir düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Madde ayırt ediciliğine ilişkin yapılan bağımsız örneklemler t testi sonucunda tüm maddelerin t değerlerinin anlamlı (p<0,001) olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar ölçekte yer alan tüm maddelerin geçerliklerinin yüksek olduğunu ve gece uyanmaları ile uyku bozukluklarını ayırt ettiğini göstermektedir. Türk dil ve kültürüne uyarlama çalışmasına ilişkin veriler ölçeğin Türk dili ve kültürüne uygun, uygulanabilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Tayside Çocuk Uyku Değerlendirme Formu toplam puanlarının ebeveynlerin çocuklarında uyku bozukluğu olduğunu düşünme durumlarına göre manidar bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Sosyodemografik veriler ile Tayside Çocuk Uyku Değerlendirme Formu arasındaki ilişkiye bakıldığında ölçek toplam puanları ile çocukların yaşları, çocukların okula gitme durumları, uyku düzenine göre orta düzeyde manidar bir ilişki bulunmuş; çocukların cinsiyetleri, ilaç kullanma durumları, kardeş sayılarına, kendi odalarına sahip olma durumlarına, ebeveynlerin yaşlarına ve çalışma durumlarına göre manidar bir ilişki olmadığı bulunmuştur.en_US
dc.description.abstractIn this study, the Tayside Children's Sleep Questionnaire measurement tool is adapted to Turkish culture under the name of Tayside Child Sleep Assessment Form and the sleep behaviors of children aged 1-5 are examined. The sample of the study consists of the mothers of 294 children aged between 1-5 years and selected by convenient sampling method between June 2022 and August 2022. In this study, "Demographic Information Form", "The Tayside Children's Sleep Questionnaire" and "Tayside Child Sleep Assessment Form" were applied to the mothers in order to collect data. In the adaptation phase, Spearman Brown Correlation was first made for linguistic equivalence compatibility, and a high level of statistically significant correlation was found with p<0.05 and r=0.764. Afterwards, item-total correlations were examined and it was determined that it had an adequate correlation coefficient between 0.41 and 0.63 (r>0.30). The Cronbach Alpha internal consistency coefficient was 0.807 (>0.7), and the scale was found to be highly reliable. As a result of the factor analysis, it was determined that the choice was a good measure since the factor loads of the first factor were between 0.73 and 0.83 (>0.45), and the factor loads of the second factor were between 0.47 and 0.79 (>0.45). . When factor structures were tested with confirmatory factor analysis, it was found that GFI (0.951) and AGFI (0.911) and indices (>0.90) had good fit. When the item factor loads were examined, it was determined that the factor loads were at an acceptable level since they were between 0.45 and 0.82 (>0.30). As a result of the independent samples t test for item discrimination, it is seen that the t values of all items are significant (p<0.001). These results show that the validity of all items in the scale is high and distinguishes night awakenings and sleep disorders. The data regarding the adaptation to Turkish language and culture show that the scale has undergone an applicable adaptation process suitable for Turkish language and culture. It was found that the total scores of Tayside Child Sleep Evaluation Form showed a significant difference according to the parents' thinking that their child has a sleep disorder. Considering the relationship between sociodemographic data and Tayside Child Sleep Assessment Form, a moderately significant relationship was found between scale total scores and children's age, school attendance status, and sleep patterns; It was found that there was no significant relationship according to the gender of the children, their use of drugs, the number of siblings, their own room, the age of the parents and their working status.en_US
dc.identifier.endpage145en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=kIrIdtdJ31bRgjb6fHvMUXyhWNYWxImZdQX7yWK-pvAh0oF-ASg2rk-P50-gI5sm
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14619/13656
dc.identifier.yoktezid775300en_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherKarabük Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectSağlık Eğitimien_US
dc.subjectHealth Educationen_US
dc.titleTayside çocuk uyku değerlendirme formu'nun türk kültürüne uyarlanması ve çocukların uyku davranışlarının değerlendirilmesien_US
dc.title.alternativeAdaptation of the tayside children's sleep questionnaire to turkish culture and investigation of SLEEP behaviors of childrenen_US
dc.typeMaster Thesisen_US

Dosyalar